YMM. Hasan ERARSLAN

 www.superhaber.tv/stok-affi-ve-isletme-kayitlarinin-duzeltilmesi-makale-122776                                                                                                                                           

STOK AFFI VE İŞLETME KAYITLARININ DÜZELTİLMESİ

Bir önceki yazımızda 7143 sayılı Kanunun Matrah Artırımına ilişkin hükümlerine değinmiştim. 

Bilindiği üzere, çok kapsamlı kamu alacak yapılandırması olan 7143 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması Kanunu 18/05/2018 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.

Kanun’un 6.maddesinde, işletmelerinde bulunmakla birlikte kayıtlarında yer almayan mallarını beyan ederek kayıt altına almak, kayıtlarda görülmesine rağmen işletmede olmayan mallarını da herhangi bir ceza ödemeden kayıtlardan çıkarmak (kamuoyunda bilinen tabiriyle Stok Affı) ve kasa, ortaklar cari hesabı (ortaklardan net alacaklar) ile bunlarla ilgili diğer hesaplarda yer alan işlemlerini düzeltmek isteyen mükelleflere hayal edemeyecekleri önemli avantajlar sağlanmaktadır.

Söz konusu fırsattan yararlanmak için son başvuru tarihinin 31 Ağustos 2018 olduğunu hatırlatalım.

7143 SAYILI KANUNLA GETİRİLEN İMKANLAR NELERDİR?

• İşletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan (faturasız olarak satın alınan) emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların,
• Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede mevcut olmayan (faturasız olarak satılan) emtiaların,
• Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede mevcut olmayan kasa mevcudu ile ortaklardan net alacakların ve bunlarla ilgili diğer hesaplara ilişkin işlemleri beyan edilmek suretiyle yasal kayıtların gerçeğe uygun hale getirilmesi imkanı sağlanmaktadır.

Faturasız Malı (Emtia) Olanlar ve KDV’si

İşyerinde faturasız malı olanlar, söz konusu kanundan yararlanıp stok mal beyanında bulunduklarında, hayal bile edemeyecekleri avantajlar sağlayacaklardır.

İşletmelerinde faturasız mal bulunduranlar,

a-Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen üçüncü ayın sonuna kadar (31 Ağustos 2018), bağlı oldukları vergi dairelerine tebliğde belirtilen KDV Stok Beyannamesi  bildiriminde bulunmaları gerekecektir.

Bu bildirimin ekinde o malın cinsi ve rayiç bedelini kapsayan bir envanter listesi vereceklerdir.

b- Beyan edilen mal bedelinin yüzde 10’u oranında KDV ödenecek. Bildirilen malın KDV oranı yüzde 18’den düşük ise (örneğin kumaş ve kağıtta KDV oranı yüzde 8), yarısı yani yüzde 4’ü oranında, yüzde 1 KDV’ye tabi olan mallarda (örneğin pirinç) da yüzde 0,5 (yarım) KDV ödenecektir.

c-Bu duruma ilişkin ödenen KDV, indirim konusu yapılabilecektir. Yani vergi dairesine diğer işlemler nedeniyle ödenmesi gereken KDV’den düşülebilecektir.

d- Beyan edilen emtianın değeri kaç TL ise, o kadar para işletmeden vergisiz olarak çekilebilecektir.

Faturasız Alınmış Makine, Teçhizat, Demirbaşlar ve KDV’si

Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin işletmelerinde mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan; makine, teçhizat ve demirbaşların bedeli;

- İşletmenin kendisince veya 

- İşletmenin bağlı bulunduğu meslek kuruluşunca

belirlenecek rayiç bedelle yani o kıymetin değerleme günü itibariyle normal alım-satım bedeline göre tespit edilecek ve yukarıda belirttiğimiz üzere beyan edilecektir.

Beyan edilen makine, teçhizat ve demirbaşlar için ödenecek KDV’nin hesabı şöyle olacaktır;

• Yüzde 18 KDV’ye tabi ise yüzde 10,
• Yüzde 8 KDV’ye tabi ise yüzde 4,
• Yüzde 1 KDV’ye tabi ise yüzde 0,5

Bunlar için ödenen KDV’ler indirim konusu yapılamayacak, amortisman ayrılması mümkün olmayacaktır.

Faturasız Olarak Satılan Mallar ve KDV’si

Mükelleflerin kayıtlarda yer aldığı halde işletmede mevcut olmayan emtianın beyan edilmesi ve kayıtların fiili duruma uygun hale getirilmesi bir diğer imkandır.

Faturalı olarak alınan yani deftere girişi yapılmış olan mal, satılmış ama faturası kesilmemiş olabilir. Yani malın girişi var ama satıldığı halde çıkışı defter kayıtlarında yok.  Bu durum mal envanterinde fiili-kaydi uyumsuzluğuna sebebiyet vermekte ve mali risk taşımaktadır.

 
İşte bu yasa ile gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olan işletmeler, kayıtlarında yer aldığı halde işletmelerinde mevcut olmayan yani satılmış olan mallar (emtia) için aynı türden malların gayrisafi kâr oranını da dikkate alarak fatura düzenleyebileceklerdir.

Bu faturada, alıcıya ait bilgiler yerine “….Kanunun … maddesi çerçevesinde düzenlenmiştir” ibaresi yazılarak malın tabi olduğu KDV oranı hesaplanacak. Ayrıca vergi cezası ve gecikme faizi söz konusu olmayacaktır.

Kasa, Ortaklardan Alacaklar (Net) ve Bununla İlgili Diğer Hesaplara ait İşlemler

 
Genellikle açıktan yapılan ödemeler ve belgesiz harcamalar, “ortaklardan alacak” ya da kasada “nakit para” olarak gözükmektedir. Vergi incelemelerinde tespit edilen bu hususta mükellefler ciddi tutarlarda vergi riski ile karşı karşıya kalmaktadırlar. Şirketlerin Kasa hesaplarında gözüken yüksek tutarların inandırıcılığı bulunmamaktadır.

İşte 7143 sayılı Kanunda, bilançolarda görülmekle birlikte işletmelerde bulunmayan kasa mevcutları ve ortaklardan alacaklar hesabı ile bunlarla ilgili diğer hesaplardaki işlemlerin fiili duruma uygun hale getirilmesi için mükelleflere imkan sağlanmaktadır.

Limited ve anonim şirketler kasa hesaplarındaki nakit paranın yanı sıra, ortaklarından 31 Aralık 2017 tarihi itibariyle bilançolarında görülmekle birlikte, işletmelerinde bulunmayan net alacakları tutarını, kanunun yayımlandığı tarihi izleyen üçüncü ayın sonuna kadar (31.08.2017), ilgili vergi dairesine beyan etmek suretiyle kayıtlarını düzeltebileceklerdir.

Kasada mevcut nakit para ve ortaklardan alacak olarak belirtilen toplam tutar üzerinden, yüzde 3 oranında vergi ödenecek, hepsi bu kadar.

Hesaplanan vergi, beyan süresinin sonuna kadar ödenecektir. Ödenecek olan vergiler, gelir veya kurumlar vergisinden mahsup edilemeyeceği gibi vergi matrahının tespitinde gider de yazılamayacaktır.

Yüzde 3 ödeme yapanlara, sadece 2017 değil önceki yıllarla ilgili olarak da (kâr dağıtımı ve vergi kesintisi de dahil olmak üzere) geçmişe yönelik ilave herhangi bir tarhiyat yapılamayacaktır.

BİR HATIRLATMA:

7143 sayılı Kanun kapsamında vergi ve diğer bazı kamu alacaklarının yeniden yapılandırılması için son tarih 31.07.2018 dir.

Tekrar hatırlatmış olalım.

Ayrıca, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ülkemize ve milletimize hayırlı olsun.