Elektronik Belge Uygulamasına Yönelik 509 Sıra No.lu Tebliğde Değişiklik Yapıldı

12 Kasım 2024 tarih 32720 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 509)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sıra No: 573)” ile;

* Elektronik banka dekontu (e-Dekont) ile TÜBİTAK-UEKAE tanımlarında değişiklik yapılarak, İnşaat demiri izleme sistemi (İDİS) tanımlar bölümüne eklenmiştir,

* e-Arşiv Fatura düzenleme zorunluluğu kapsamında olan diğer faturalarda limit 2025 yılı için vergiler dahil 3.000 TL ye indiriliyor. 1.1.2026 tarihinden itibaren ise limit tamamen kaldırıldığından, tüm faturalar e-Arşiv Fatura kapsamına alınacak.

* İnşaat demiri izleme sistemine (İDİS) kayıtlı mükelleflerden 2024 ve müteakip yıllarda brüt satış hasılatı 1 Milyon TL ve üzerinde olan mükellefler, bu şartın sağlandığı ayı izleyen dördüncü ayın başından itibaren e-İrsaliye kapsamına geçmesi gerekecektir.

* Zorunlu olmayan e-Dekont uygulamasına, isteyen finansman şirketlerinin de dahil olmasına yönelik düzenleme yapıldı,

* Zorunlu olmayan, e-Dekont uygulamasında bazı değişiklikler yapılmıştır,

* Zorunlu olmayan e-Adisyon uygulamasında bazı değişiklikler yapılmıştır,

* e-Belge uygulaması bakımından belirli şartları taşıyan, başvuruları Başkanlık tarafından kabul edilerek “Doğrudan Entegrasyon Sistemine” dahil olan mükelleflerin uymaları gereken usul ve esaslarda değişiklikler yapıldı.

* Bazı usul ve esaslara uymayan özel entegratörlere uygulanacak müeyyidelerde değişiklikler yapılmıştır,

* Başkanlık tarafından şartları belirlenecek bazı mükelleflerin e-Müstahsil Makbuzu düzenlemesi sırasında muhatapların bilgilerine otomatik ulaşılmasını sağlayacak düzenleme yapılacak.

* Başkanlık tarafından şartları belirlenecek bazı mükelleflerin e-Gider Pusulası düzenlemesi sırasında muhatapların bilgilerine otomatik ulaşılması sağlayacak düzenleme yapılacak.

* e-Belge olarak düzenleme zorunluluğu getirilen belgelerin kağıt olarak düzenlenebileceği haller bölümüne “e-Fatura yerine e-Arşiv Fatura” izin süreci içinde de kağıt fatura düzenlenebilmesine yönelik değişiklik yapılmıştır.

* e-Belge kullanılmasında “Doğrudan Entegrasyon Sistemi”ni kullanan mükelleflerden izinleri iptal edilenlerin 6 aylık bekleme süresi kaldırılarak, özel entegratörden hizmet alarak veya GİB portal uygulamasından faydalanılabilecek.

• 1- Tebliğde Yer Alan Bazı Tanımlarda Değişiklik Yapıldı:

“Elektronik Dekont (e-Dekont): Bu Tebliğde yer alan şartlara uygun olarak elektronik belge biçiminde oluşturulmuş banka ve Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No:435)’nin (2) numaralı bölümünde sayılan kuruluşlar tarafından düzenlenen dekontu,”

“TÜBİTAK BİLGEM KAMU SM: Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu - Bilişim ve Bilgi Güvenliği İleri Teknolojiler Araştırma Merkezi Kamu Sertifikasyon Merkezini,”

“İnşaat Demiri İzleme Sistemi (İDİS): 16/3/2023 tarihli ve 32134 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İnşaat Demiri İzleme Sistemi Uygulama Genel Tebliğinde usul ve esasları belirlenen Sistemi,”

• 2- E-Arşiv Fatura Kapsamı Genişletilirken, Limiti Kademeli Olarak Kaldırılıyor:

Tebliğin “IV.2.4.3.  e-Arşiv Fatura Olarak Düzenlenme Zorunluluğu Getirilen Diğer Faturalar” başlıklı bölümünün birinci fıkrasında yer alan “ 1/1/2020 tarihinden itibaren düzenlenecek faturaların, vergiler dahil toplam tutarının 5 Bin TL’yi (vergi mükelleflerine düzenlenenler açısından Kanunun 232 nci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen, işlemin gerçekleştiği yıla ait, fatura düzenleme zorunluluğuna ilişkin tutarı) aşması halinde, söz konusu faturaların,” ibaresi;

“Düzenlenecek faturaların;

-  1/1/2025 ila 31/12/2025 tarihleri arasında vergiler dahil toplam tutarının 3 Bin TL’yi aşması halinde,

- 1/1/2026 tarihinden itibaren ise tutarına bakılmaksızın,”

 Şeklinde değiştirilmiştir.

Aynı bölümde yer alan ve aşağıda belirtilen üçüncü fıkra yürürlükten kaldırılmıştır.

“Aynı günde aynı kişilere düzenlenen faturalar topluca birlikte değerlendirilecek olup, faturaların vergi dâhil tutar toplamının belirtilen tutarı aşması halinde, söz konusu faturaların e-Arşiv Fatura olarak düzenlenmesi ve alınması zorunluluğu bulunmaktadır.”

Buna göre; 1.1.2025 tarihinden itibaren vergiler dahil 3.000 TL ve üzeri olan faturalar, 1.1.2026 tarihinden itibaren ise tüm faturalar e-Arşiv Fatura kapsamında düzenlenecektir.

• 3- İnşaat Demiri İzleme Sistemine Geçiş Zorunluluğu Getirilen Bazı Mükellefler e-İrsaliye Kapsamına Alınıyor:

Tebliğin “IV.3.5. e-İrsaliye Uygulamasına Geçiş Zorunluluğu” başlıklı bölümünün birinci fıkrasına (8) numaralı bentten sonra gelmek üzere aşağıdaki bent eklenmiş ve diğer bent buna göre teselsül ettirilmiştir.

“9- İnşaat Demiri İzleme Sistemine geçiş zorunluluğu getirilen mükelleflerden brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) 2024 ve müteakip hesap dönemlerinde 1 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler.”

Aynı Tebliğin “IV.3.6. e-İrsaliye Uygulamasına Geçiş Süresi” başlıklı bölümünün ikinci fıkrasında yer alan “komisyoncular” ibaresinden sonra gelmek üzere “, İnşaat Demiri İzleme Sistemine geçiş zorunluluğu getirilen mükelleflerden brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) 2024 veya müteakip hesap dönemlerinde 1 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler” ibaresi eklenmiştir.

Böylelikle, İDİS sistemine kayıtlı mükelleflerden brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı 2024 ve müteakip hesap dönemlerinde 1 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler, bu şartların sağlandığı ayı izleyen dördüncü ayın başından itibaren e- İrsaliye uygulamasına geçmeleri gerektiği hüküm altına alınmıştır.

• 4- Finansman Şirketleri “e-Dekont” Düzenleyebilecek Mükellefler Arasına Alınıyor:

Tebliğin “IV.11. e-Dekont Uygulaması” başlıklı bölümünün “IV.11.1. Genel Olarak” alt başlıklı bölümünün birinci fıkrasında yer alan “bankalar” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No:435)’nin (2) numaralı bölümünde sayılan kuruluşlar”  ibaresi eklenmiştir.

Bu kuruluşlar “finansman şirketleri” olup, e-Dekont için henüz yasal düzenleme zorunluluğu bulunmamakla birlikte, e-Dekont düzenleyebilecek mükellefler kapsamına alınmaktadır.

• 5- Başkanlık Tarafından Şartları Belirlenecek Bazı Mükelleflerin “E-Müstahsil Makbuzu” Düzenlemesi Sırasında Muhatapların Bilgilerine Otomatik Ulaşılması Sağlayacak Düzenleme Yapılacak:

Tebliğin “V.5.5. e-Müstahsil Makbuzunun Düzenlenmesi ve Teslimi” başlıklı bölümüne ikinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

“e-Müstahsil Makbuzunun, çıktısının muhatabı tarafından ıslak imza ile imzalanarak düzenlenmesi yerine, Başkanlık tarafından faaliyet konusu, mükellefiyet süresi, vergi, şirket veya mükellefiyet türü, aktif ya da öz sermaye büyüklüğü, brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı), sektör ve düzenlenen belge sayısı gibi kriterler ayrı ayrı veya birlikte dikkate alınarak belirlenen mükellefler için uygulanmak üzere, müstahsil makbuzunun muhataplarının bilgilerinin bilgi teknolojileri ve/veya iletişim araç ve ortamları üzerinden doğrulanması ve gerekli olan bilgilerin e-Müstahsil Makbuzunda yer alması suretiyle düzenlenmesi de mümkündür. Başkanlık, bu uygulamadan yararlanabilecek mükellefleri, mükellefler tarafından yapılacak başvuruya ilişkin hususları, bu uygulama kapsamında düzenlenecek e-Müstahsil Makbuzunda bulunması gereken bilgiler ile bu makbuzun düzenlenmesinde uyulacak usul ve esasları ve uygulamaya yönelik diğer hususları ebelge.gib.gov.tr adresinde yayımlanacak kılavuzlarla belirlemeye, bu uygulamadan yararlanacak mükelleflere bu kapsamda düzenledikleri e-Müstahsil Makbuzlarına ilişkin olarak düzenli bilgi verme yükümlülüğü getirmeye yetkilidir.”

Buna göre; e-Müstahsil Makbuzu düzenlemek zorunda olan mükelleflerden, belirli şartları sağlayanların muhataplarına ait bilgilere otomatik olarak ulaşılmasını sağlayacak düzenleme yapmaya ve usul ve esasları belirlemeye Gelir İdaresi Başkanlığı yetkili kılınmış olup, ilerleyen süreçlerde bu yönde belirleme yapılması beklenilmektedir.

• 6- Başkanlık Tarafından Şartları Belirlenecek Bazı Mükelleflerin E-Gider Pusulası Düzenlemesi Sırasında Muhatapların Bilgilerine Otomatik Ulaşılması Sağlayacak Düzenleme Yapılacak:

Tebliğin “V.5.6. e-Gider Pusulasının Düzenlenmesi ve Teslimi” başlıklı bölümüne birinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

“e-Gider Pusulasının, çıktısının muhatabı tarafından ıslak imza ile imzalanarak düzenlenmesi yerine, Başkanlık tarafından faaliyet konusu, mükellefiyet süresi, vergi, şirket veya mükellefiyet türü, aktif ya da öz sermaye büyüklüğü, brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı), sektör ve düzenlenen belge sayısı gibi kriterler ayrı ayrı veya birlikte dikkate alınarak belirlenen mükellefler için uygulanmak üzere, gider pusulasının muhataplarının bilgilerinin bilgi teknolojileri ve/veya iletişim araç ve ortamları üzerinden doğrulanması ve gerekli olan bilgilerin e-Gider Pusulasında yer alması suretiyle düzenlenmesi de mümkündür. Başkanlık, bu uygulamadan yararlanabilecek mükellefleri, mükellefler tarafından yapılacak başvuruya ilişkin hususları, bu uygulama kapsamında düzenlenecek e-Gider Pusulasında bulunması gereken bilgiler ile bu gider pusulasının düzenlenmesinde uyulacak usul ve esasları ve uygulamaya yönelik diğer hususları ebelge.gib.gov.tr adresinde yayımlanacak kılavuzlarla belirlemeye, bu uygulamadan yararlanacak mükelleflere bu kapsamda düzenledikleri e-Gider Pusulasına ilişkin olarak düzenli bilgi verme yükümlülüğü getirmeye yetkilidir.”

Buna göre; “e-Gider Pusulası” düzenlemek zorunda olan mükelleflerden, belirli şartları sağlayanların muhataplarına ait bilgilere otomatik olarak ulaşılmasını sağlayacak düzenleme yapmaya ve usul ve esasları belirlemeye Gelir İdaresi Başkanlığı yetkili kılınmış olup, ilerleyen süreçlerde bu yönde belirleme yapılması beklenilmektedir.

• 7- E-Belge Olarak Düzenleme Zorunluluğu Getirilen Belgelerin Kağıt Olarak Düzenlenebileceği Haller Bölümüne “E-Fatura yerine e-Arşiv Fatura” Düzenlenebilmesine Yönelik İzin Başvuru Süreleri Eklenmiştir:

Tebliğin “V.7. e-Belge Olarak Düzenlenme Zorunluluğu Getirilen Belgelerin Kâğıt Olarak Düzenlenebileceği Haller” başlıklı bölümünün birinci fıkrasının (ç) bendinde yer alan “düzenlenmesine” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve e-Fatura yerine e-Arşiv Fatura düzenlenmesine” ibaresi eklenmiş, aynı fıkrada yer alan “düzenlenmesi durumunda” ibaresi “düzenlenmesi [(ç) bendi bakımından e-Fatura yerine e-Arşiv Fatura düzenlenmesi de dâhil] durumunda” şeklinde değiştirilmiş olup, yeni metin aşağıdaki şekilde oluşmuştur.

“ç) Bakanlık veya Başkanlık tarafından e-Belge uygulamalarına ilişkin olarak yayımlanan genel tebliğ, sirküler ve teknik kılavuz ve duyurularda, belgelerin e-Belge yerine kâğıt olarak düzenlenmesine (Ek ibare:RG-12/11/2024-32720) ve e-Fatura yerine e-Arşiv Fatura düzenlenmesine izin verilmesi,

gibi nedenlerle, kanunen düzenlenmesi gereken sürenin geçirilmemesi kaydıyla, kâğıt olarak (Değişik ibare:RG-12/11/2024-32720) düzenlenmesi [(ç) bendi bakımından e-Fatura yerine e-Arşiv Fatura düzenlenmesi de dâhil] durumunda özel usulsüzlük cezası kesilmez.”

Buna göre; e-Belge yerine kağıt olarak fatura düzenlenebilecek durumlar arasına, e-Fatura yerine e-Arşiv Fatura düzenlenmesine yönelik izin verilme süreci de eklenilmiş olup, bu süre içinde düzenlenecek kağıt faturalar nedeniyle özel usulsüzlük cezası kesilmeyecektir.

• 8- E-Belge Uygulaması Bakımından “Doğrudan Entegrasyon Sistemi”ni Kullanan Mükelleflerden İzinleri İptal Edilenlerin 6 Aylık Bekleme Süresi Kaldırıldı:

Tebliğin “VII. Sorumluluk ve Cezai Müeyyideler” başlıklı bölümünün dördüncü fıkrasında yer alan “bildirimin yapıldığı tarihten itibaren 6 ay süre ile uygulamayı kendi bilgi işlem sistemleri üzerinden kullanmak üzere başvuru yapamazlar. Bu mükellefler,” ibaresi yürürlükten kaldırılmış olup, yeni metin aşağıdaki gibidir.

“… Bu Tebliğe konu uygulamaları kendi bilgi işlem sistemi üzerinden kullanmak üzere izin alan mükelleflerden izinlerinin iptal edildiği kendisine bildirilenler, (Mülga ibare:RG-12/11/2024-32720) söz konusu uygulamalardan Başkanlıktan izin alan özel entegratörlerden hizmet almak ya da GİB Portal uygulamasını kullanmak suretiyle yararlanabilirler.”

Buna göre; e-belge uygulaması bakımından Başkanlığın doğrudan entegrasyon sistemine dahil olan mükelleflerden izinleri iptal edildiğine dair bildirim yapılanlar 6 ay süre ile uygulamayı kendi bilgi işlem sistemleri üzerinden kullanmak üzere başvuru yapamıyorlardı. Yapılan değişiklik ile 6 aylık bekleme süresi kaldırılarak, uygulamalardan Başkanlıktan izin alan özel entegratörlerden hizmet almak ya da GİB Portal uygulamasını kullanmak suretiyle yararlanabileceklerine yönelik düzenleme yapılıyor.

Saygılarımızla.