7226 Sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Yayımlandı.

“7226 Sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 26/3/2020 tarih ve 31080  Mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Söz konusu Kanun, önemli sosyal güvenlik düzenlemeleri ve Covid-19 salgın hastalığının ülkemizde görülmüş olması sebebiyle yaşanabilecek bazı olumsuzlukları önlemeye yönelik düzenlemeler içermektedir.

Yapılan düzenlemelerden öne çıkan bazı hususlara bu sirkülerimizde özetle yer vermekteyiz.

1- Sosyal Güvenlik Düzenlemeleri

1.1 Mesleki Yeterlilik Belgesine ilişkin ücretlerin İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanması

Bu Kanunun 16 ncı maddesi ile 4447 sayılı Kanunun ek 3 üncü maddesinde değişiklik yapılarak, tehlikeli ve çok tehlikeli mesleklerde çalışanlar tarafından alınması gereken Mesleki Yeterlilik Belgesine ilişkin sınav ve belge ücretlerinin İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanmasına yönelik uygulamanın 31/12/2021 tarihine kadar uzatılması düzenlenmektedir.

Yürürlük: Resmi Gazete’de yayımı tarihinde (26 Mart 2020).

1.2 Esnaf Ahilik Sandığı uygulamasının başlangıcı

Bu Kanunun 17 nci maddesi ile 4447 sayılı Kanuna eklenen geçici 22 nci madde eklenerek, Esnaf Ahilik Sandığı uygulamasının (Bu uygulama için 2017/47 Sayılı Sirkülerimizi inceleyebilirsiniz.) 01.01.2021 tarihinden sonra başlanması yönünde düzenleme yapılmıştır.

Yürürlük: Resmi Gazete’de yayımı tarihinde (26 Mart 2020).

1.3 Türkiye’de ikamet etmeyen Türk vatandaşlarına döviz cinsinden BES’e dahil olabilme imkanı

Bu Kanunun 18 inci maddesi ile 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu’nun 5 inci maddesinde değişiklik yapılarak; Türkiye’de ikamet etmeyen Türk vatandaşlarının ve 5901 sayılı Kanunun 28 inci maddesi kapsamındaki kişilerin (çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybeden kişiler) döviz cinsinden bireysel emeklilik sistemine dahil olabilmesine imkan sağlanmaktadır.

Yürürlük: Resmi Gazete’de yayımı tarihinde (26 Mart 2020).

1.4 Dövizle yapılacak katkı payları tutarlarında

Yukarıdaki düzenleme paralelinde, bu Kanunun 4 üncü maddesi ile Gelir Vergisi Kanunun 75 inci maddesine eklenen fıkra uyarınca, yabancı para cinsinden yapılan katkı payı ödemelerinin yatırıldığı yabancı para cinsinden kurulan emeklilik yatırım fonlarından elde edilen irat tutarının tespitinde kur farkı dikkate alınmayacaktır.

Yürürlük: Resmi Gazete’de yayımı tarihinde (26 Mart 2020).

1.5 Döviz cinsinden BES’e ödenen paylar için devlet katkı payının %10’a kadar indirilebilmesi

Bilindiği gibi, bireysel emeklilik sisteminde, ilgilinin sisteme ödediği katkı payının %25’i kadar Devlet katkısı ödenmektedir.

Bu Kanunun 19 uncu maddesi ile 4632 sayılı Kanunun ek 1 inci maddesinde değişiklik yapılarak, döviz cinsinden bireysel emeklilik sistemine ödenen paylar için söz konusu oranın %10’a kadar indirilmesine yönelik olarak Cumhurbaşkanına yetki verilmektedir.

Yürürlük: Resmi Gazete’de yayımı tarihinde (26 Mart 2020).

1.6 Asgari ücret desteğinin 2020 yılında da sağlanması

Asgari ücret desteği 2016 yılından 2019 yılı sonuna kadar uygulanmıştır.

Bu Kanunun 29 uncu maddesi ile 5510 sayılı Kanuna geçici 80 inci madde eklenerek; 2020 yılında da sektör ayırımı yapılmaksızın, finansmanı İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacak şekilde, işverenlere, ödeyecekleri sigorta priminden mahsup edilerek günlük 2,50 TL, aylık 75 TL asgari ücret desteği sağlanması amaçlanmaktadır.

Buna göre; 4/a sigortalıları çalıştıran işverenlerce;

• 2019 yılının aynı ayına ilişkin SGK’ye verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde prime esas günlük kazancı 128 Türk lirası ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısını geçmemek üzere, 2020 yılında cari aya ilişkin verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,
• 2020 yılı içinde ilk defa bu Kanun kapsamına alınan iş yerlerinden bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,

2020 yılı Ocak ila Aralık ayları/dönemi için günlük 2,50 Türk lirası ile çarpımı sonucu bulunacak tutar, bu işverenlerin SGK’ye ödeyecekleri sigorta primlerinden mahsup edilecek ve bu tutar İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacaktır. Ancak yukarıda belirtilen prime esas günlük kazanç tutarı 6356 sayılı Kanun hükümleri uyarınca toplu iş sözleşmesine tabi özel sektör işverenlerine ait iş yerleri için 256 Türk lirası olarak esas alınacaktır.

Bu kapsamda destekten yararlanılacak ayda/dönemde, 2019 yılı Ocak ila Kasım ayları/döneminde aylık prim ve hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında uzun vadeli sigorta kollarından en az sigortalı bildirimi yapılan aydaki/dönemdeki sigortalı sayısının altında bildirimde bulunulması halinde bu destek hükümleri uygulanmayacaktır.

Yürürlük: 1/1/2020 tarihinden itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde.

1.7 Kısa çalışma uygulamasından yararlanma şartlarının kolaylaştırılması

Bu Kanunun 41 inci maddesi ile 4447 Sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na geçici 23 üncü madde eklenerek; 30/6/2020 tarihine kadar geçerli olmak üzere, yeni koronavirüs (Covid-19) kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle yapılan kısa çalışma başvuruları için, ek 2 nci maddenin üçüncü fıkrasında işçinin kısa çalışma ödeneğine hak kazanabilmesi için öngörülen hizmet akdinin feshi hariç işsizlik sigortası hak etme koşullarını yerine getirmesi hükmü, kısa çalışma başlama tarihinden önceki son 60 gün hizmet akdine tabi olanlardan son üç yıl içinde 450 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödenmiş olması şeklinde uygulanması düzenlenmiştir. Bu koşulu taşımayanlar, kısa çalışma süresini geçmemek üzere son işsizlik ödeneği hak sahipliğinden kalan süre kadar kısa çalışma ödeneğinden yararlanmaya devam edeceklerdir.

Bu kapsamda kısa çalışma uygulamasından yararlanabilmek için, iş yerinde kısa çalışma uygulanan dönemde 4857 sayılı Kanunun 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde yer alan sebepler (ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri) hariç olmak kaydıyla işveren tarafından işçi çıkarılmaması gerekmektedir. Yapılan başvurular, başvuru tarihinden itibaren 60 gün içinde sonuçlandırılacaktır.

Bu madde kapsamında yapılan başvuru tarihini 31/12/2020 tarihine kadar uzatmaya ve yukarıda belirtilen günleri farklılaştırmaya Cumhurbaşkanı yetkili kılınmıştır.

Yürürlük: 29/2/2020 tarihinden itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde.

1.8 Telafi çalışması süresinin artırılması

Bilindiği gibi, zorunlu nedenlerle işin durması, ulusal bayram ve genel tatillerden önce veya sonra işyerinin tatil edilmesi veya benzer nedenlerle işyerinde normal çalışma sürelerinin önemli ölçüde altında çalışılması veya tamamen tatil edilmesi ya da işçinin talebi ile kendisine izin verilmesi hallerinde, işveren iki ay içinde çalışılmayan süreler için telafi çalışması yaptırabilmektedir.

Bu Kanunun 43 üncü maddesi ile 4857 sayılı İş Kanununun 64 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “iki” ibaresi “dört” şeklinde değiştirilmiş ve Cumhurbaşkanı’na bu süreyi iki katına kadar artırmaya yetki verilmiştir.

Buna göre, işveren dört ay içinde çalışılmayan süreler için telafi çalışması yaptırabilecektir.

Yürürlük: Resmi Gazete’de yayımı tarihinde (26 Mart 2020).

2. Aksatılan Bazı Ödemelere Yönelik Düzenlemeler

Bu Kanunun 48 inci maddesi ile 5834 sayılı Karşılıksız Çek ve Protestolu Senetler ile Kredi ve Kredi Kartları Borçlarına İlişkin Kayıtların Dikkate Alınmaması Hakkında Kanuna eklenen geçici 2 nci madde uyarınca; anapara ve/veya taksit ödeme tarihi 24/3/2020 tarihinden önce olup da; kullandığı nakdî ve gayrî nakdî kredilerinin anapara, faiz ve/veya ferilerine ilişkin ödemelerini aksatan gerçek ve tüzel kişilerin, ticari faaliyette bulunan ve bulunmayan gerçek kişilerin ve kredi müşterilerinin karşılıksız çıkan çek, protesto edilmiş senet, kredi kartı ve diğer kredi borçlarına ilişkin Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi nezdinde tutulan kayıtları, söz konusu borçların ödenmesi geciken kısmının 31/12/2020 tarihine kadar tamamının ödenmesi veya yeniden yapılandırılması halinde, bu kişilerle yapılan finansal işlemlerde kredi kuruluşları ve finansal kuruluşlar tarafından dikkate alınmayacaktır.

Yürürlük: Resmi Gazete’de yayımı tarihinde (26 Mart 2020).

3. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununa Yönelik Düzenleme

Bilindiği gibi, işveren sendikaları, tüzüklerinde hüküm bulunmak ve şartları genel kurul kararıyla belirlenmek kaydıyla, işçilerin sigorta primlerinin işveren payının ödemelerinde kullanılmak ve nakit mevcudunun yüzde yirmi beşini aşmamak üzere karşılıksız yardıma dayalı dayanışma ve yardım fonu oluşturabilmektedirler.

Bu Kanunun 50 nci maddesi ile 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 26 ncı maddesinin onuncu fıkrasında yer alan ve yukarıda bahsedilen “yüzde yirmi beşini” ibaresi “yüzde otuz beşini” şeklinde değiştirilmiştir.

Yürürlük: Resmi Gazete’de yayımı tarihinde (26 Mart 2020).

4. Konaklama Vergisine Yönelik Düzenleme

Bilindiği gibi, Dijital Hizmet Vergisi ile Bazı Kanunlarda ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunu’nun 9 uncu maddesiyle, 6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu’nun mülga 34 üncü maddesi “Konaklama Vergisi” başlığıyla yeniden düzenlenerek Konaklama Vergisi ihdas edilmiş ve yürürlük tarihi 1/4/2020 olarak belirlenmiştir.

Bu Kanunun 51 inci maddesi ile konaklama vergisinin yürürlük tarihi 1 Ocak 2021 olarak yeniden belirlenmiştir.

Yürürlük: Resmi Gazete’de yayımı tarihinde (26 Mart 2020).

5. Kamu Arazisi Tahsis Edilen Kültür ve Turizm Bakanlığından Belgeli Yatırımcılar ve İşletmecilere Yönelik Düzenleme

Bu Kanunun 42 nci maddesi ile 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanuna eklenen geçici 25 inci maddesine göre, ilgili bakanlıklar tarafından üzerinde turizm tesisleri yapılmak üzere adlarına kamu arazisi tahsis edilen Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli yatırımcılar ve işletmecilerden; irtifak hakkı tesis edilip edilmediğine veya kullanma izni verilip verilmediğine bakılmaksızın 1/4/2020 tarihi ile 30/6/2020 tarihi arasındaki dönemde tahsil edilmesi gereken kira, kesin izin, kesin tahsis, irtifak hakkı, kullanma izni, yararlanma, ilave yararlanma bedelleri ve hasılat payları ile Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli turizm tesislerinin yatırımcıları ve işletmecilerinden bu faaliyetleri dolayısıyla Hazine taşınmazlarını izinsiz kullanımlarından dolayı aynı dönemde tahsil edilmesi gereken ecrimisillerin ödeme süreleri, başvuru şartı aranmaksızın altı ay ertelenmiştir. Bu alacaklar ertelenen süre sonuna kadar herhangi bir zam veya faiz uygulanmadan tahsil edilecektir.

Yürürlük: Resmi Gazete’de yayımı tarihinde (26 Mart 2020).

6. Yargı Alanındaki Hak Kayıplarının Önlenmesine Yönelik Düzenleme

Bu Kanunun geçici 1 inci maddesi ile Covid-19 salgın hastalığının ülkemizde görülmüş olması sebebiyle yargı alanındaki hak kayıplarının önlenmesi amacıyla bazı düzenlemeler yapılmıştır.

Buna göre;

a) Dava açma, icra takibi başlatma, başvuru, şikâyet, itiraz, ihtar, bildirim, ibraz ve zamanaşımı süreleri, hak düşürücü süreler ve zorunlu idari başvuru süreleri de dâhil olmak üzere bir hakkın doğumu, kullanımı veya sona ermesine ilişkin tüm süreler; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile usul hükmü içeren diğer kanunlarda taraflar bakımından belirlenen süreler ve bu kapsamda hâkim tarafından tayin edilen süreler ile arabuluculuk ve uzlaştırma kurumlarındaki süreler 13/3/2020 (bu tarih dâhil) tarihinden,

b) 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu ile takip hukukuna ilişkin diğer kanunlarda belirlenen süreler ve bu kapsamda hâkim veya icra ve iflas daireleri tarafından tayin edilen süreler; nafaka alacaklarına ilişkin icra takipleri hariç olmak üzere tüm icra ve iflas takipleri, taraf ve takip işlemleri, yeni icra ve iflas takip taleplerinin alınması, ihtiyati haciz kararlarının icra ve infazına ilişkin işlemler 22/3/2020 (bu tarih dâhil) tarihinden,

itibaren 30/4/2020 (bu tarih dâhil) tarihine kadar duracaktır. Bu süreler, durma süresinin sona erdiği günü takip eden günden itibaren işlemeye başlayacaktır. Durma süresinin başladığı tarih itibarıyla, bitimine 15 gün ve daha az kalmış olan süreler, durma süresinin sona erdiği günü takip eden günden başlamak üzere 15 gün uzamış sayılacaktır. Salgının devam etmesi halinde Cumhurbaşkanı durma süresini 6 ayı geçmemek üzere bir kez uzatabilecek ve bu döneme ilişkin kapsamı daraltabilecektir.

Aşağıdaki süreler bu uygulamanın kapsamı dışında sayılmıştır:

a) Suç ve ceza, kabahat ve idari yaptırım ile disiplin hapsi ve tazyik hapsi için kanunlarda düzenlenen zamanaşımı süreleri.

b) 5271 sayılı Kanunda düzenlenen koruma tedbirlerine ilişkin süreler.

c) 6100 sayılı Kanunda düzenlenen ihtiyati tedbiri tamamlayan işlemlere ilişkin süreler.

2004 sayılı Kanun ile takip hukukuna ilişkin diğer kanunlar kapsamında;

a) İcra ve iflas daireleri tarafından mal veya haklara ilişkin olarak ilan edilmiş olan satış gününün durma süresi içinde kalması halinde, bu mal veya haklar için durma süresinden sonra yeni bir talep aranmaksızın icra ve iflas dairelerince satış günü verilecektir. Bu durumda satış ilanı sadece elektronik ortamda yapılacak ve ilan için ücret alınmayacaktır,

b) Durma süresi içinde rızaen yapılan ödemeler kabul edilecek ve taraflardan biri, diğer tarafın lehine olan işlemlerin yapılmasını talep edebilecektir,

c) Konkordato mühletinin alacaklı ve borçlu bakımından sonuçları, durma süresince devam edecektir,

ç) İcra ve iflas hizmetlerinin aksamaması için gerekli olan diğer tedbirler alınacaktır.

Yürürlük: Resmi Gazete’de yayımı tarihinde (26 Mart 2020).

7. İş Yeri Kira Bedelinin Ödenememesine Yönelik Düzenleme

Bu Kanunun geçici 2 nci maddesi ile 1/3/2020 tarihinden 30/6/2020 tarihine kadar işleyecek iş yeri kira bedelinin ödenememesi kira sözleşmesinin feshi ve tahliye sebebi oluşturmayacaktır.

Yürürlük: Resmi Gazete’de yayımı tarihinde (26 Mart 2020).

Söz konusu Kanun için tıklayınız.

Saygılarımızla