I- GİRİŞ:

Bu sirkülerimizde, kurumlar vergisi beyannamesinin gönderilmesinde ve bazı bölümleri ile eklerinin düzenlenmesinde sorun yaşanmaması için hatırlatma niteliğinde olan aşağıdaki hususlara yer verilmiştir. 

II- BEYAN ZAMANI, ÖDEME SÜRESİ VE ÖDEME ŞEKLİ:

Kurumlar vergisi beyannamesi, hesap döneminin kapandığı ayı izleyen dördüncü ayın birinci gününden son günü saat 23:59’a verilecektir.

(*) 30 Nisan 2022 tarihinin hafta sonuna ve 2 Mayıs 2022 tarihinin bayram tatiline denk gelmesi nedeniyle Kurumlar Vergisi Beyannamesi verme ve ödeme süresi 05 Mayıs 2022 tarihi sonuna kadar uzamaktadır.

Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun Seri A ve 1 Sıra No’lu Tahsilat Genel Tebliği’nin Birinci Kısım Üçüncü Bölümünde “II Ödeme Şekli” başlığının 2 nci fıkrasında yer alan düzenlemeye ile Kurumlar Vergisi beyannamesi üzerine tahakkuk edecek kurumlar vergisinin, vergi dairelerinin veznelerine nakden veya çekle ödenmesi yerine tahsilata yetkili kılınan bankalara ödenmesi mecburiyeti getirilmiştir. Bu nedenle Kurumlar vergisi beyannamesi ile tahakkuk eden vergiler tahsilata yetkili kılınan bankalara ödenmelidir.

III- 2021 DÖNEMİ KURUMLAR VERGİSİ BEYANNAMESİNDE YAPILAN DÜZENLEMELER

Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından 01.04.2022 tarihinde yapılan duyuruda 2021 dönemi Kurumlar Vergisi Beyannamesinde aşağıdaki düzenlemelerin yapıldığı belirtilmiştir:

1- "Kazanç ve İlaveler" kulakçığının "Zarar Olsa Dahi İndirilecek İstisna ve İndirimler" bölümüne "KVK Geçici Madde 14/1-a kapsamında değerlemeden doğan kazanç istisnası" satırı eklenmiştir.

2- "Kazanç ve İlaveler" kulakçığında yer alan "Kazancın Bulunması Halinde İndirilecek İstisna ve İndirimler" bölümünün "457" kodlu "Teknokent Sermaye Desteği İndirimi (4691 s. Kanun Geçici Madde 4)" satırına girilecek tutar 1.000.000 TL'yi aşmayacak şekilde güncellenmiştir.

3- 193 sayılı Kanunun mükerrer 121 inci maddesi hükmü uyarınca, anılan maddenin birinci fıkrasında yer alan tutar 01/01/2022 tarihinden itibaren verilmesi gereken yıllık kurumlar vergisi beyannamesinde uygulanmak üzere 2.000.000 TL olarak güncellenmiştir.

4- "Vergi Bildirimi" kulakçığında "Dönem Safi Kurum Kazancı" satırından sonra gelmek üzere, "KVK’nın 32/6 maddesi kapsamında, payları en az %20 oranında olmak üzere, ilk defa halka arz edilen bir şirket misiniz? " şeklinde soru satırı ve "Evet"/"Hayır" cevap seçenekleri eklenmiş olup; “Evet” seçeneğinin seçilmesi durumunda vergi hesaplaması %23 üzerinden; "Hayır" seçilmesi durumunda ise %25 üzerinden otomatik olarak yapılmaktadır.

5- "Ekler" kulakçığında yer alan "Nakdi Sermaye Artışından Kaynaklanan Faiz İndirimi Tablosu" üzerinde "Genel İndirim Oranı (%)" sütununun adı "Genel İndirim Oranı/Yurt Dışından Getirilen Sermayeye İlişkin Oran (%)" olarak değiştirilmiştir. Bu sütunda yer alan "0" ve "50" oranlarına ilave olarak "75" oranı da eklenmiştir.

6- "Ekler" kulakçığında yer alan "Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler Tablosu" üzerinde "Giderin Türü" sütununda yer alan "KVK madde 11 hükümlerine göre kabul edilmeyen indirimler" satırı "KVK madde 11 hükümlerine göre kabul edilmeyen indirimler (KVK madde 11/1-i finansman gider kısıtlaması hariç)" olarak değiştirilmiş olup bu satırdan sonra gelmek üzere "KVK madde 11 hükümlerine göre kabul edilmeyen indirimler (KVK madde 11/1- i finansman gider kısıtlaması)" satırı eklenmiştir.

7- "Ekler" kulakçığında yer alan "Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler Tablosu" üzerindeki "Giderin Türü" alanına "7326 sayılı Kanun kapsamında oluşan KKEG" satırı eklenmiştir.

8- "Ekler" kulakçığında yer alan "Kurum Ortaklarına ve Yönetim Kurulu Üyelerine İlişkin Liste" bölümüne "Kanuni Temsilci" sütunundan sonra gelmek üzere "Yurtiçi / Yurtdışı Mukimi" sütunu eklenmiş olup, bu sütun "Yurtiçi Mukimi" ve "Yurtdışı Mukimi" olmak üzere iki seçeneğe ayrılmıştır.

9- "Ekler" kulakçığına "Serbest Bölgelerde Elde Edilen Kazançlar Tablosu" eklenmiştir.

10- Ekler kulakçığına "Teknokent Sermaye Desteği İndirimi Tablosu" eklenmiştir.

11- Ekler kulakçığına "Teknogirişim Sermaye Desteği Tablosu" eklenmiştir.

12- Ekler kulakçığına "Gerçek Faydalanıcıya İlişkin Bilgiler Tablosu" eklenmiştir.

13- Ekler kulakçığında yer alan "Ar-Ge/Tasarım Bilgileri Tablosu" revize edilmiştir.

14- Ekler kulakçında yer alan "Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Elde Edilen Kazançlar Tablosu" revize edilmiş olup, ayrıca üç yeni "Teknoloji Geliştirme Bölgesi" eklenmiştir.

15- "Ekler" kulakçığında yer alan "Ayrıntılı Bilanço ve Ayrıntılı Gelir Tablosu" alt kulakçığındaki "Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri" başlığında yer alan "Aktif", "Pasif", "Gelir Tablosu" ve "Nazım Hesaplar" tabloları güncellenmiştir.

16- "Ekler" kulakçığında yer alan "Ayrıntılı Bilanço ve Ayrıntılı Gelir Tablosu" alt kulakçığındaki "Katılım Bankaları" başlığında yer alan "Pasif" ve "Gelir Tablosu" güncellenmiştir.

IV- KURUMLAR VERGİSİ BEYANNAMESİNİN DÜZENLENMESİ:

Kurumlar Vergisi Beyannamesi ekinde verilmesi gereken ve düzenlenmesi özellikli olan bazı Ek Tablo ve Formlara ilişin açıklamalar aşağıdaki gibidir.  

1- Beyannamenin “Yabancı Para Pozisyonuna İlişkin Bilgiler” Bölümünün Düzenlenmesi: 

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sitesinde e-beyanname bölümünde yer alan 15.04.2008 tarihli duyuru ile Kurumlar Vergisi beyannamesinin ekler bölümünde yer alan "Yabancı Para Pozisyonuna İlişkin Bilgiler" bölümünün bütün kurumlar vergisi mükelleflerince doldurulacağı açıklanmıştır.

Bu nedenle iş akışının daha hızlı ve doğru bir şekilde sağlanması açısından aşağıdaki bilgilerin beyanname doldurmadan önce hazırlanması gerekmektedir.

Yukarıdaki tablonun düzenlenmesi ile ilgili olarak Gelir İdaresi’nin web sitesinde aşağıdaki açıklamalar yer almaktadır.

1)- Bu tablo, bütün kurumlar vergisi mükelleflerince doldurulacaktır.

2)- Formda yer alan her bir hesap bölümüne, bilançoda yer alan bu hesaba ilişkin döviz ve dövize endeksli tutarların Türk Lirası karşılığı toplam tutarı yazılacaktır.

3)- Aktif (Varlıklar) Yabancı Para Toplamı bölümü hesaplar itibarıyla aşağıdaki şekilde doldurulacaktır.

- "Kasa" bölümüne; "100 Kasa" ve "101 Alınan Çekler" hesaplarında bulunan yabancı paralar ile yabancı para üzerinden alınan çeklerin toplam tutarı yazılacaktır.

- "Bankalar" bölümüne; "102 Bankalar" hesabında bulunan toplam yabancı para tutarı yazılacaktır.

- "Menkul Kıymetler" bölümüne, "110 Hisse Senetleri", "111 Özel Kesim Tahvil, Senet ve Bonoları" ve "112 Kamu Kesimi Tahvil, Senet ve Bonoları" hesaplarında bulunan,

- "Kısa Vadeli Ticari Alacaklar" bölümüne; "120 Alıcılar", "121 Alacak Senetleri", "126 Verilen Depozito ve Teminatlar", "128 Şüpheli Ticari Alacaklar" ve " 129 Şüpheli Ticari Alacaklar Karşılığı.(-)" hesaplarında bulunan,

-"Uzun Vadeli Ticari Alacaklar" bölümüne; "220 Alıcılar", "221 Alacak Senetleri", "226 Verilen Depozito ve Teminatlar", "228 Şüpheli Ticari Alacaklar" ve "229 Şüpheli Ticari Alacaklar Karşılığı (-)" hesaplarında bulunan,

-"Kısa Vadeli Verilen Sipariş Avansları" bölümüne; "159 Verilen Sipariş Avansları" hesabında bulunan,

-"Ortaklardan, İştiraklerden ve Bağlı Ortaklıklardan Alacaklar" bölümüne; "131 Ortaklardan Alacaklar", "132 İştiraklerden Alacaklar" ve "133 Bağlı Ortaklıklardan Alacaklar" hesapları ile "231 Ortaklardan Alacaklar", "232 İştiraklerden Alacaklar" ve "233 Bağlı Ortaklıklardan Alacaklar" hesaplarında bulunan

Döviz ve dövize endeksli değerlerin toplam Türk Lirası karşılığı yazılacaktır.

-"Diğer Döviz Alacakları" bölümüne, yukarıda belirtilen aktif hesaplarından herhangi birinde sınıflandırılmayan diğer kısa ve uzun vadeli yabancı para cinsinden alacakların toplam tutarı yazılacaktır.

4)-Pasif (Kaynaklar) Yabancı Para Toplamı bölümü hesaplar itibarıyla aşağıdaki şekilde doldurulacaktır.

- "Kısa Vadeli Banka Kredileri" bölümüne; "300 Banka Kredileri" ve "303 Uzun Vadeli Kredilerin Anapara Taksitleri ve Faizleri" hesaplarında bulunan,

- "Diğer Kısa Vadeli Mali Borçlar" bölümüne; "301 Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar", "304 Tahvil Anapara Borç Taksit ve Faizleri", "305 Çıkarılmış Bonolar ve Senetler", "306 Çıkarılmış Diğer Menkul Kıymetler", ve "309 Diğer Mali Borçlar" hesaplarında bulunan,

- "Uzun Vadeli Banka Kredileri" bölümüne; "400 Banka Kredileri" hesabında bulunan,

- "Diğer Uzun Vadeli Mali Borçlar" bölümüne; "401 Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar", "405 Çıkarılmış Tahviller", "407 Çıkarılmış Diğer Menkul Kıymetler" ve "409 Diğer Mali Borçlar" hesaplarında bulunan,

- "Kısa Vadeli Ticari Borçlar" bölümüne; "320 Satıcılar", "321 Borç Senetleri", "326 Alınan Depozito ve Teminatlar" ve "103 Verilen Çekler" hesaplarında bulunan,

- "Uzun Vadeli Ticari Borçlar" bölümüne; "420 Satıcılar", "421 Borç Senetleri" ve "426 Alınan Depozito ve Teminatlar" hesaplarında bulunan,

- "Kısa Vadeli Alınan Sipariş Avansları" bölümüne; "340 Alınan Sipariş Avansları" hesabında bulunan,

- "Ortaklara, İştiraklere ve Bağlı Ortaklıklara Borçlar" bölümüne; "331 Ortaklara Borçlar", "332 İştiraklere Borçlar" ve "333 Bağlı Ortaklıklara Borçlar" hesapları ile "431 Ortaklara Borçlar", "432 İştiraklere Borçlar" ve "433 Bağlı Ortaklıklara Borçlar" hesaplarında bulunan

Döviz ve dövize endeksli değerlerin toplam Türk Lirası karşılığı yazılacaktır.

- "Diğer Döviz Borçlan" bölümüne; yukarıda belirtilen pasif hesaplarından herhangi birinde sınıflandırılamayan diğer kısa ve uzun vadeli yabancı para cinsinden borçların toplam tutarı yazılacaktır. 

5)- "Bilanço Dışı Türev Enstrümanları Net Pozisyonu" bölümünde; forward, futures, swap ve opsiyon gibi türev işlemleri nedeniyle oluşacak döviz alım taahhütlerinin toplamı bu bölümün (+), satım taahhütleri toplamı ise (-) kısmında gösterilecektir.

2- Beyannamenin “Transfer Fiyatlandırması, Kontrol Edilen Yabancı Kurum Ve Örtülü Sermayeye İlişkin Form” Ekinin Hazırlanması:

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 13 üncü maddesine ilişkin ayrıntılı açıklamaların yapıldığı 1 seri numaralı Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliği Tebliğin "7.1-Yıllık Belgelendirme" başlıklı bölümünde; Kurumlar vergisi mükelleflerinin, ilişkili kişilerle bir hesap dönemi içinde yaptıkları mal ve hizmet alım ya da satım işlemleri ile ilgili olarak (Ek 3) "Transfer Fiyatlandırması, Kontrol Edilen Yabancı Kurum Ve Örtülü Sermayeye İlişkin Form"u doldurmaları ve kurumlar vergisi beyannamesi ekinde, bağlı bulunulan vergi dairesine göndermeleri gerekmektedir." şeklinde belirlemede bulunulmuştur.

Söz konusu formun son bölümünde yer alan “Açıklamalar” bölümünde ise, bu formun, kurumlar vergisi mükellefleri tarafından doldurulacağı, formda yer alan transfer fiyatlandırması, kontrol edilen kurum kazancı ve örtülü sermayeye ilişkin işlemlerin bir veya birkaçının bulunması durumunda sadece bu işleme ilişkin kısmın doldurulacağı, formda belirtilen söz konusu işlemlerin bulunmaması durumunda bu formun doldurulmayacağı ve beyanname ekinde gönderilmeyeceği ifade olunmuştur. 

09/08/2016 tarih ve 29796 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan “6728 sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”un 59 uncu maddesi ile 5520 sayılı Kanunun 13 üncü maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir;

“(8) Transfer fiyatlandırmasına ilişkin belgelendirme yükümlülüklerinin tam ve zamanında yerine getirilmiş olması kaydıyla, örtülü olarak dağıtılan kazanç nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmemiş veya eksik tahakkuk ettirilmiş vergiler için vergi ziyaı cezası (Vergi Usul Kanununun 359 uncu maddesinde yazılı fiillerle vergi ziyaına sebebiyet verilmesi hali hariç) %50 indirimli olarak uygulanır.”

Bu durumda Transfer fiyatlandırmasına ilişkin belgelendirmelerin sağlıklı olması önem arz etmektedir.

Beyanname ekinde yer alan form aşağıdaki gibidir. (2 Seri Nolu Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliği)

Yukarıda yer alan formun doldurulması ile ilgili olarak; 1 seri numaralı Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğ ve Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Sirküler/1’de yapılan açıklamalar aşağıdaki gibidir.

Transfer Fiyatlandırması Kapsamındaki İlişkili Kişilere İlişkin Bilgiler:

Kurumlar Vergisi Kanununun uygulamasında ilişkili kişi kavramı 1 seri numaralı Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğ'de ayrıntılı olarak açıklanmıştır.

Özetle;

“Bir kurum açısından ilişkili kişi;

- Kurumların kendi ortaklarını,

- Kurumların veya ortaklarının ilgili bulunduğu gerçek kişi veya kurumları,

- Kurumların veya ortaklarının idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunduğu gerçek kişi veya kurumları,

- Kurumların veya ortaklarının idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından nüfuzu altında bulundurduğu gerçek kişi veya kurumları,

- Ortakların eşlerini,

- Ortakların veya eşlerinin üstsoy ve altsoyu, üçüncü derece dahil yansoy hısımları ve kayın hısımlarını

ifade etmektedir.

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 13 üncü maddesinde geçen “gerçek kişi” ifadesi, Gelir Vergisi Kanunu’nun uygulanmasında gerçek kişi olarak kabul edilip vergiye tabi tutulan şahıslar ile şahıs şirketleri ya da adi ortaklıkları; “kurum” ifadesi de sermaye şirketleri, kooperatifler, iktisadi kamu kuruluşları, dernek veya vakıflar ile bunlara ait iktisadi işletmeleri ve iş ortaklıklarını kapsamaktadır. ”

Formun bu bölümünde, kurumlar vergisi mükelleflerinin ilgili hesap dönemi içinde işlem yaptığı yurt içinde bulunan ilişkili kişilerin adı-unvanı ve vergi kimlik numarası/T.C kimlik numarası ile yurt dışında bulunan ilişkili kişiler ve bu ilişkili kişilerin bulunduğu ülke yazılacaktır. Öte yandan, kurumlar vergisi mükellefinin yurt dışında işlem yaptığı ilişkili kişinin bulunduğu ülke ile söz konusu ilişkili kişinin kanuni/iş merkezinin farklı ülke olması halinde, ilgili sütuna işlemin yapıldığı ülke adı yazılacaktır.

Kurumlar vergisi mükellefinin sadece yurt içinde bulunan ilişkili kişilerle işlemlerinin mevcut olması halinde "Yurt Dışında Bulunan İlişkili Kişi Adı-Unvanı" bölümü, yurtdışındaki ilişkili kişilerle işlemlerin mevcut olması halinde ise "Yurt İçinde Bulunan İlişkili Kişi Adı-Unvanı" başlıklı bölümü doldurulmayacaktır.  

İlişkili Kişilerle Gerçekleştirilen Transfer Fiyatlandırmasına İlişkin İşlemler:

Formun bu bölümüne, mükellefin bir hesap dönemi içinde ilişkili kişilerle gerçekleştirdiği alım ve satım işlemlerine ilişkin bilgiler yazılacaktır. İşlemlerin alım ve satımından kastedilen; alım satımın yapılması ya da hizmetin alınıp verilmesi olarak anlaşılmalıdır. Örneğin, kiralama veya kiraya verme işlemleri, ödünç para alınması ve verilmesi, ikramiye, ücret ve benzeri ödemeleri gerektiren işlemler mal veya hizmet alım ya da satımıdır.

Her bir işlemle ilgili olarak, 

"Alım" sütununa, mal veya hizmet alımına istinaden ilişkili kişi tarafından sağlanan işlem tutarı,

"Satım" sütununa ise mal veya hizmet satışına istinaden ilişkili kişiye sağlanan işlem tutarı yazılacak olup,

Kurumlar vergisi mükelleflerinin bir hesap dönemi içerisinde ilişkili kişilerle gerçekleştirdikleri tüm işlemlerine ilişkin alım ve satım tutarlarının yazılması gerekmektedir.

Alım ve satım sütunlarında yer verilecek tutarlara Katma Değer Vergisi ve Özel Tüketim Vergisi dahil edilmeyecek olup, iade, iskonto ve diğer indirimler düşüldükten sonra kalan net tutarlar yazılacaktır.

- Varlıklar:

Formun "Varlıklar" bölümünde yer alan 1 ve 2 numaralı satırlarda, mükellefin ilişkili kişiler ile yaptığı hammadde, yarı mamul, mamul ve ticari mal alım veya satımına ilişkin bilgiler yer alacaktır. Bu satırın alım sütununda mükellefin ilişkili kişilerden formun ilgili bulunduğu hesap dönemi içerisinde satın aldığı hammadde, yarı mamul, mamul ve ticari malların tutarı, satım sütununda ise mükellefin ilgili hesap dönemi içerisinde ilişkili kişilere sattığı hammadde, yarı mamul, mamul ve ticari malların tutarı yazılacaktır.

Bu bölümün 3 numaralı "Gayri Maddi Haklar/Varlıklar" satırında, alım sütununa mükellefin formun ilgili bulunduğu hesap dönemi içerisinde edindiği veya kullandığı gayri maddi varlıklara ilişkin fiyat/bedel, satım sütununda ise mükellefin ilişkili kişilere sattığı veya kullandırdığı gayri maddi varlıklara ilişkin fiyat/bedel yazılacaktır.

Formda yer alan gayri maddi haklar/varlıklar, patent, ticari marka, ticari unvan, tasarım ya da model gibi sınaî varlıkların kullanım hakkı ile edebi, sanatsal eserlerin mülkiyet hakları ve ticari bilgi birikimi (know how), ticari sırlar gibi fikri hakları kapsamaktadır.

Bölümün 4 numaralı "Kiralamalar" satırında, formun ilgili bulunduğu hesap döneminde mükellefin ilişkili kişilerden yaptığı kiralama işlemine ilişkin kira bedeli alım sütununa, ilişkili kişilere kiraya verme işlemine ilişkin kira bedeli satım sütununa yazılacaktır.

Bölümün 5 numaralı satırında, mükellefin ilişkili kişilerle ilgili hesap dönemi içerisinde gerçekleştirdiği demirbaşlar, gayrimenkuller gibi sabit kıymetlere ilişkin alım ve satım tutarları yazılacaktır.

-Hizmetler:

Formun "Hizmetler" ile ilgili bölümünde "İnşaat-Onarım ve Teknik Hizmetler" ve "Araştırma ve Geliştirme Hizmetleri"nin yer aldığı 6 ve 7 numaralı satırlarda, mükellef tarafından ilgili hesap döneminde ilişkili kişilerden alınan hizmetlere ilişkin tutarlar alım sütununda, ilişkili kişilere verilen söz konusu hizmetlere ilişkin tutarlar satım sütununda yer alacaktır.

Bölümün 8 numaralı "Komisyon" satırında, ilişkili kişilere verilen komisyon tutarı alım sütununa, ilişkili kişilerden alınan komisyon tutarı satım sütununa yazılacaktır.

Bölümün 9 numaralı satırı ise ilişkili kişilerle gerçekleştirilen ve yukarıda sayılanlar dışındaki herhangi bir hizmetin bulunması halinde doldurulacaktır.

- Mali İşlemler:

Formun "Mali işlemler" bölümünde yer alan 10 numaralı "Ödünç Para/Kredi-Faiz" satırına, ilişkili kişilerle formun ilgili bulunduğu hesap dönemi içerisinde gerçekleştirilen ödünç para ve kredi işlemlerinde ana paraya ilişkin yıl sonu bakiyesi bu satırın sol tarafına, yıl içindeki toplam faiz tutarı bu satırın sağ tarafına ayrı ayrı yazılacaktır. Dolayısıyla ödünç para alınması durumunda alınan ödünç para tutarı alım sütununun sol tarafına, verilen faiz alım sütununun sağ tarafına yazılacak olup, ödünç para verilmesi durumunda ise verilen ödünç para tutarı satım sütununun sol tarafında, alınan faiz satım sütununun sağ tarafına yazılacaktır. Ayrıca bu satıra, ödünç paranın bir unsuru olarak kabul edilen cari hesaplara ilişkin dönem sonu bakiye tutarı ve yıl içindeki toplam faiz tutarı da ayrı ayrı yazılacaktır.

Bölümün 11 numaralı "Gayri Nakdi Krediler" satırında alınan teminat bu satırın alım sütununun sol tarafına, bu işleme ilişkin verilen komisyon tutarı ise alım sütununun sağ tarafına yazılacaktır. Verilen teminat satım sütununun sol tarafına, bu işleme ilişkin alınan komisyon tutarı da satım sütununun sağ tarafına yazılacaktır.  

Bölümün 12 numaralı "Mevduat/Repo-Faiz" satırında, Mevduat veya repo işlemlerinde; yatıran yönünden, mevduat veya repo tutarı satım sütununun sol tarafına, söz konusu mevduat/repo için alınan faiz satım sütununun sağ tarafına ayrı ayrı yazılacaktır. 

Mevduat veya repo işlemlerinde; kabul eden yönünden, mevduat veya repo tutarı alım sütununun sol tarafına, söz konusu mevduat/repo için verilen faiz alım sütununun sağ tarafına ayrı ayrı yazılacaktır.

Bölümün 13 numaralı "Vadeli İşlemler (Türev Ürünler)" satırında, mükellefin ilişkili kişilerle formun ilgili bulunduğu hesap dönemi içerisinde gerçekleştirdiği vadeli işlemlere ilişkin bilgiler yer alacaktır.

Forward işlemleri ile ilgili olarak 13.1 numaralı satırda, alıcı taraf sözleşmeye göre alımını gerçekleştirdiği kıymetin sözleşmede belirlenen fiyata/kura göre oluşan değerini alım sütununda sol tarafa, kıymetin vade tarihindeki piyasa fiyatına/kura göre oluşan değerini satım sütununda sol tarafa yazacaktır. Satıcı taraf ise sözleşmeye göre satımını gerçekleştirdiği kıymetin sözleşmede belirlenen fiyata/kura göre oluşan değerini satım sütununda sol tarafa, kıymetin vade tarihindeki piyasa fiyatına/kura göre oluşan değerini alım sütununda sol tarafa yazacaktır.

Futures işlemleri ile ilgili olarak 13.2 numaralı satırda, işlemle ilgili olarak verilen komisyon tutarı alım sütununda sağ tarafa, alınan komisyon tutarı ise satım sütununda sağ tarafa yazılacaktır.

Formun 13.3 numaralı opsiyon sözleşmeleri satırında, satın alma ya da satma hakkı karşılığında verilen opsiyon primi alım sütununda sağ tarafa, alınan opsiyon primi satım sütununda sağ tarafa yazılacaktır.

Opsiyon hakkının kullanılması durumunda;

Alım opsiyonunda, alıcı taraf alımı yapılan kıymetin sözleşmede belirlenen fiyata/kura göre oluşan değerini alım sütununda sol tarafa, vade tarihindeki piyasa fiyatına/kura göre oluşan değerini satım sütununda sol tarafa yazacaktır. Satıcı taraf ise satışı yapılan kıymetin sözleşmede belirlenen fiyata/kura göre oluşan değerini satım sütununda sol tarafa, kıymetin vade tarihindeki piyasa fiyatına/kura göre oluşan değerini alım sütununda sol tarafa yazacaktır.

Satım opsiyonunda, alıcı taraf alımı yapılan kıymetin sözleşmede belirlenen fiyata/kura göre oluşan değerini alım sütununda sol tarafa, kıymetin vade tarihindeki piyasa fiyatına/kura göre oluşan değerini satım sütununda sol tarafa yazacaktır. Satıcı taraf satışı yapılan kıymetin sözleşmede belirlenen fiyata/kura göre oluşan değerini satım sütununda sol tarafa, kıymetin vade tarihindeki piyasa fiyatına/kura göre oluşan değerini ise alım sütununda sol tarafa yazacaktır

Formun 13.4 numaralı para swapı satırında, sözleşmeye baz alınan kıymeti (döviz/TL) vade tarihinde alan tarafından sözleşmede belirlenen kura göre oluşan değeri (vade tarihindeki değeri) satım sütununun sol tarafına,  işlemin yapıldığı tarihteki kura göre oluşan değeri alım sütununda sol tarafa yazılacaktır. Öte yandan sözleşmeye baz alınan kıymeti vade tarihinde veren tarafından sözleşmede belirlenen kura göre oluşan değeri (vade tarihindeki değeri) alım sütununun sol tarafına, işlemin yapıldığı tarihteki kura göre oluşan değeri ise satım sütununda sol tarafa yazılacaktır.

Formun 13.5 numaralı faiz swapı satırında, sözleşmeye istinaden verilen faiz alım sütununda sağ tarafa, alınan faiz satım sütununda sağ tarafa yazılacaktır.

Bölümün 14 numaralı "Menkul Kıymetler" satırına, Hazine Bonosu, Devlet Tahvili, Eurobond veya bir başka menkul kıymetin alım veya satımına ilişkin işlemlerde işlemin niteliğine göre ana para bu satırın sol tarafına, faiz ise sağ tarafına ayrı ayrı yazılacaktır.

Bölümün 15 numaralı "Sigorta" satırına, ilişkili kişi kapsamında verilen prim tutarı alım sütununa, ilişkili kişilerden alınan prim satım sütununa yazılacaktır.

-Diğer İşlemler:

Formun "Diğer İşlemler" bölümünde yer alan 17 numaralı "İkramiye ve Benzeri Ödemeler" satırında, alım sütununa formun ilgili bulunduğu hesap dönemi içerisinde ilişkili kişilere verilen ikramiye, prim ve benzeri ödemelerin tutarı, satım sütununa ise ilişkili kişilerden alınan bu tür ödemelerin tutarı yazılacaktır.

Bölümün 18 numaralı "Grup İçi Hizmetler" satırına 1 seri numaralı Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğin "11- Grup İçi Hizmetler" başlıklı bölümünde yer alan açıklamalar çerçevesinde, mükellefin formun ilgili bulunduğu hesap döneminde ilişkili kişiler arasında gerçekleşen grup içi hizmet sözleşmelerine ilişkin bilgiler yer alacaktır. Dolayısıyla, grup içi hizmet kapsamında alınan hizmete ilişkin tutar alım sütununa, verilen hizmete ilişkin tutar ise satım sütununa yazılacaktır.

Grup içi hizmetlerde emsal bedelin belirlenmesinde “Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi veya Maliyet Artı Yöntemi”nin uygulanması diğer yöntemlere tercih edilebilir. Karşılaştırılabilir fiyat yöntemi, hizmeti alan tarafın faaliyet gösterdiği piyasadaki ilişkisiz kuruluşlar arasında karşılaştırılabilir nitelikteki bir hizmetin bulunduğu durumlarda uygulanabilecektir. Karşılaştırılabilir bir fiyatın bulunmadığı durumlarda “Maliyet Artı Yöntemi”nin kullanılması uygun olacaktır.

-Yapılan İşlemlerin Toplamı:

Bu bölüme varlıklar, hizmetler ve diğer işlemler bölümlerinde yer alan tutarların toplamı ile mali işlemler bölümünde anapara ve faiz bölümlerinde yazılı tutarlar toplanarak yazılacaktır.

Transfer Fiyatlandırmasına Konu Olan İşlemlerde Kullanılan Yöntemler:

Bu bölüme, kurumlar vergisi mükelleflerinin ilgili hesap dönemi içinde ilişkili kişilerle yaptığı ve formun "II- İlişkili Kişilerle Gerçekleştirilen Transfer Fiyatlandırmasına İlişkin İşlemler" bölümündeki işlemler için kullandığı yöntemler ve anılan bölümde yer alan alım satım tutarları yazılacaktır.

Formun bu bölümünde yer alan alım ve satım sütunlarına ilişkin "Toplam İşlem Tutarı",   "II- İlişkili Kişilerle Gerçekleştirilen Transfer Fiyatlandırmasına İlişkin İşlemler" bölümünde yer alan "Yapılan İşlemlerin Toplamı" satırının alım ve satım sütunlarında yer alan tutarlara eşit olmalıdır.

Kurumlar Vergisi Kanununun uygulamasında ilişkili kişi kavramı 1 seri numaralı Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliği'nin 5 inci bölümünde ayrıntılı olarak açıklanmıştır. Bu tebliğde Kurumların, ilişkili kişilerle yaptığı işlemlerde uygulayacağı fiyat veya bedelleri, aşağıdaki yöntemlerden işlemin mahiyetine en uygun olanını kullanarak tespit edebilecekleri belirtilmiştir. Bu yöntemler kısaca aşağıdaki gibidir.

-Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi: Bu yöntem bir mükellefin uygulayacağı emsallere uygun satış fiyatının, karşılaştırılabilir mal veya hizmet alım ya da satımında bulunan ve aralarında herhangi bir şekilde ilişki bulunmayan gerçek veya tüzel kişilerin birbirleriyle yaptıkları işlemlerde uygulayacağı piyasa fiyatı ile karşılaştırılarak tespit edilmesini ifade eder. Bu yöntemin uygulanabilmesi için ilişkili kişilerle yapılan işlemin, birbirleriyle ilişkili olmayan kişilerin yaptıkları işlemler ile karşılaştırılabilir nitelikte olması gerekmektedir.

İlişkili kişilerle yapılan işlemlerde oluşan fiyatın, ilişkisiz kişilerle yapılan işlemlerdeki fiyatlardan farklı olması durumunda; ilişkili kişiler arasında yapılan işlemlerin emsallere uygun olarak gerçekleşmediği kabul edilerek, ilişkisiz kişilerle yapılan işlemlerdeki fiyat, ilişkili kişilerle yapılan işlemlerdeki fiyatın yerine ikame edilecektir.

- Maliyet Artı Yöntemi: Bu yöntem emsallere uygun fiyatın, ilgili mal veya hizmet maliyetlerinin makul bir brüt kâr oranı kadar artırılması suretiyle hesaplanmasını ifade eder(Brüt kâr oranı = (Satışlar – Maliyet) / Maliyet). Buradaki makul brüt kâr oranı, işlemi yapan mükellefin bu mal veya hizmetlere ilişkin olarak ilişkisiz kişilerle yaptığı işlemlerde uyguladığı brüt kâr oranı olacaktır.

Piyasa şartları ve gerçekleştirilen işlevler dikkate alınarak ilgili mal ve hizmet maliyetlerinin makul bir brüt kâr oranı kadar artırılması suretiyle bulunan tutar ilişkili kişilerle yapılan işlemlerde emsallere uygun fiyat veya bedel olacaktır. Maliyete ilave edilecek kâr marjı olarak yukarıda da belirtildiği gibi, işlemi yapan mükellefin bu mal veya hizmetlere ilişkin olarak ilişkisiz kişilerle yaptığı işlemlerde uyguladığı brüt kâr marjı kullanılacaktır. Ancak, böyle bir kâr marjı mevcut değilse ya da karşılaştırma için gerekli işlem sayısı yetersizse, aynı koşullarda karşılaştırılabilir olmak şartıyla dış emsal de kullanılabilecektir.

- Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi: Bu yöntem emsallere uygun fiyatın, işlem konusu mal veya hizmetlerin aralarında herhangi bir şekilde ilişki bulunmayan gerçek veya tüzel kişilere yeniden satılması halinde uygulanacak fiyattan makul bir brüt satış kârı düşülerek hesaplanmasını ifade eder. Söz konusu hesaplama şu formül kullanılarak yapılır: Emsallere Uygun Fiyat veya Bedel = Yeniden satış fiyatı / (1 + Brüt satış kâr oranı)

Bu yöntem, makul brüt satış kârı söz konusu mal veya hizmet  için işlem anında uygulanabilecek, piyasa koşullarına göre belirlenen veya üstlenilen işlev ve riskleri dikkate alarak belirlenebilecek objektif nitelikte bir oran ile saptanan kârı ifade etmektedir. Bu kâr düşüldükten sonra mal veya hizmetin ilişkili kişilere satılmasında uygulanabilecek emsallere uygun fiyata ulaşılacaktır.

Farklı ürünlerin söz konusu olduğu işlemler için de kullanılabilecek olan bu yöntem, özellikle pazarlama ve dağıtım faaliyetleri gibi ilişkili şirketin satın aldığı mal veya hizmeti ilişkisiz kişilere sattığı işlemlerde güvenilir sonuçlar vermektedir.

- Kâr Bölüşüm Yöntemi: Bu yöntem, ilişkili kişilerin bir veya daha fazla sayıdaki kontrol altındaki işlemlere ilişkin toplam faaliyet kârı ya da zararının, üstlendikleri işlevler ve yüklendikleri riskler nispetinde ilişkili kişiler arasında emsallere uygun olarak bölüştürülmesi esas almaktadır.

Bu yöntem, ilişkisiz şirketlerin yaptıkları işlemleri veya bu işlemden elde edecekleri kârı gözönünde bulundurmak suretiyle, kontrol altındaki bir işlemde oluşan şartların kâr üzerindeki etkisini ortadan kaldırmayı amaçlamaktadır. Kâr bölüşüm yönteminde, önce ilişkili şirketlerin yaptığı işlemden ortaya çıkan paylaşılacak kâr tespit edilir. Daha sonra bu kâr, ilişkili şirketler arasında paylaştırılır.

- İşleme Dayalı Net Kâr Marjı Yöntemi: Bu yöntem mükellefin kontrol altındaki bir işlemden; maliyetler, satışlar veya varlıklar gibi ilgili ve uygun bir temele dayanarak tespit ettiği net kâr marjının incelenmesi esasına dayanan bir yöntemdir.

İşleme dayalı net kâr marjı yönteminin uygulanması maliyet artı ve yeniden satış fiyatı yönteminin uygulanmasına benzerlik göstermektedir. İşleme dayalı net kâr marjı yöntemi ile bu yöntemler arasındaki fark, diğer iki yöntemde brüt kâr marjı hesaplanırken, bu yöntemde net faaliyet kâr marjının hesaplanmasıdır.

- Mükellefçe Belirlenen Yöntem: Emsallere uygun fiyata yukarıdaki yöntemlerinden herhangi birisiyle ulaşma olanağı yoksa mükellef kendi belirleyebileceği ve daha doğru sonuç verdiğine inandığı bir yöntemi de idare ile anlaşmak suretiyle kullanabilecektir.

İşleyiş sistemi mükellefler tarafından belirlenecek bu yöntemin de emsallere uygunluk ilkesine göre tespit edilmesi zorunludur. 

Kurumun Yurt Dışı İştiraklerine İlişkin Bilgiler:

Formun bu bölümü, kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği hesap döneminde, kurumların yurtdışı iştiraklerinin bulunması halinde doldurulacaktır.

Tablodaki sütunlar itibarıyla, iştirak edilen her bir yurtdışı iştirak için ayrı ayrı olmak üzere, yurtdışı iştirakin;

- Unvanı,

- Kanuni veya iş merkezinin bulunduğu ülke,

- Toplam gayrisafi hasılatı

ile yurtdışı iştirakte kurumun sermaye, oy veya kâr payı oranı (hangi oran daha yüksekse o oran dikkate alınacaktır) yazılacaktır.

Örtülü Sermaye Uygulamasına İlişkin Bilgiler:

Formun bu bölümü, kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği hesap döneminde ortak veya ortakla ilişkili kişilerden temin edilen bir borç bulunması halinde aşağıda yer alan açıklamalar çerçevesinde doldurulacaktır.

- “Aktif Toplamı”: Kurumun hesap dönemi başında çıkartılmış olan bilânçosunda yer alan bilgilere göre doldurulacaktır.

- “Toplam Borçlar”: Kurumun hesap dönemi başında çıkartılmış olan bilânçosunda yer alan bilgilere göre doldurulacaktır.

- “Öz Sermaye Tutarı”: Kurumun öz sermayesi bu tabloda yer alan Aktif Toplamı ve Toplam Borçlar dikkate alınarak, 1 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin "12.1.5" bölümünde yapılan açıklamalar çerçevesinde hesaplanacaktır. Açıklama aşağıdaki gibidir.

“ Öz sermaye kavramı; Kurumun Vergi Usul Kanunu uyarınca tespit edilmiş olan hesap dönemi başındaki öz sermayesini ifade etmektedir. Vergi Usul Kanununun 192 nci maddesi uyarınca öz sermaye, aktif (mevcutlar ile alacaklar) toplamı ile borçlar arasındaki farktır. Yeni kurulan kurumlar bakımından kuruluş tarihinde anılan Kanuna göre tespit edilen öz sermaye tutarı, hesap dönemi başındaki öz sermaye olarak dikkate alınacaktır.

Hesap dönemi başı kavramı; öz sermayenin tespitinde dikkate alınacak tarihi ifade etmekte olup 12 aylık hesap döneminin başlangıç günü, yeni işe başlayanlarda ise işe başlama tarihidir.”

- “Toplam Faiz Giderleri”: Ortak veya ortakla ilişkili kişilerden temin edilen borç nedeniyle hesap dönemi içinde gerçekleşen ve maliyetlere veya faaliyet giderlerine intikal etmiş olan faiz giderlerinin toplamı yazılacaktır.

- “Toplam Kur Farkı Giderleri”: Ortak veya ortakla ilişkili kişilerden temin edilen borç nedeniyle hesap dönemi içinde gerçekleşen ve maliyetlere veya faaliyet giderlerine intikal etmiş olan kur farkı giderlerinin toplamı yazılacaktır.

- “Ortak veya Ortakla İlişkili Kişilerden Temin Edilen Borçların En Yüksek Olduğu Tarihteki Toplam Tutarı”: İlgili hesap döneminde ortak veya ortakla ilişkili kişilerden temin edilen borçların en yüksek olduğu tarihteki toplam tutarı yazılacaktır.

3- Beyannamenin “Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler” Bölümünün Düzenlenmesi:

Kurumlar Vergisi Beyannamesinin “Ekler” bölümünde yer alan “Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler” isimli sekme aşağıdaki başlıklar halinde detaylandırılıp doldurulacaktır.

4- Beyannamenin “Kar Dağıtım Tablosu” Bölümünün Düzenlenmesi: 

2021 yılı aktif toplamı 37.703.000,00.-TL veya net satışları toplamı 83.783.700,00-TL’yi aşan mükelleflerin, temel mali tablolar (bilanço, gelir tablosu) ile birlikte ek mali tabloları (Satışların Maliyeti Tablosu, Fon Akım Tablosu, Nakit Akım Tablosu, Kar Dağıtım Tablosu ve Öz Kaynaklar Değişim Tablosu) da düzenlemeleri ve bu tablolardan sadece “Kar Dağıtım Tablosu”nu 2021 yılı için verecekleri yıllık Kurumlar Vergisi Beyannamesine eklemeleri gerekmektedir. Verilmemesi halinde uygulanacak Ceza 12.000,00.-TL’dir. (VUK md.353/6)

5- Beyannamenin “Ek Bilgiler” Bölümünün Düzenlenmesi:

Ayrıca beyannamenin “Ek Bilgiler” bölümünde kısmi bölünme, tam bölünme ve devir yapılıp yapılmadığı, hisse değişimi olup olmadığına, ihracatta götürü gider uygulamasından yararlanılıp yararlanılmadığı ile gıda bankacılığı kapsamında yardımda bulunulup bulunulmadığına ilişkin Evet / Hayır şeklinde cevap verilebilecek sorulara yer verilmiş ve yararlanılması halinde götürü gider tutarı ile gıda bankacılığı kapsamında yardımda bulunulan tutarın yazılması istenmiştir.

IV- DİĞER HUSUSLAR

Yukarıdaki açıklamalar dışında önemli olduğunu düşündüğümüz aşağıdaki hususları da hatırlatmak isteriz. 

1- Nakdi sermaye artışından kaynaklanan faiz indirimine (K.V.K. Mad. 10/1-ı) İlişkin Vergi Dairesine İbraz Edilecek Belgeler:

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun “Diğer indirimler” başlıklı 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde; Finans, bankacılık ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar ile kamu iktisadi teşebbüsleri hariç olmak üzere sermaye şirketlerinin ilgili hesap dönemi içinde, ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarındaki nakdi sermaye artışları veya yeni kurulan sermaye şirketlerinde ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı üzerinden Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından indirimden yararlanılan yıl için en son açıklanan "Bankalarca açılan TL cinsinden ticari kredilere uygulanan ağırlıklı yıllık ortalama faiz oranı" dikkate alınarak, ilgili hesap döneminin sonuna kadar hesaplanan tutarın %50'sinin kurum kazancından indirilebileceği hüküm altına alınmıştır.

04/03/2016 tarih ve 29643 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 9 Seri No’lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği’nde indirim uygulamasında TCMB tarafından indirimden yararlanılan yıl için en son açıklanan “Bankalarca Açılan Kredilere Uygulanan Ağırlıklı Ortalama Faiz Oranları”ndan “Ticari Krediler (TL Üzerinden Açılan) (Tüzel Kişi KMH ve Kurumsal Kredi Kartları Hariç)” faiz oranının dikkate alınacağı belirtilmiştir. 

TCMB tarafından 2021 Yılı için en son “Ticari Krediler (TL Üzerinden Açılan) (Tüzel Kişi KMH ve Kurumsal Kredi Kartları Hariç)” faiz oranı %24,52 olarak açıklanmıştır. 

Buna göre, nakit sermaye artışından kaynaklanan faiz indirimi uygulamasında 2021 hesap dönemine ilişkin olarak %24,52 oranı dikkate alınacak olup, hesaplanan indirim tutarı, 2021/IV. Geçici Vergi Dönem Beyannamesinde ve 2021 Yılı Kurumlar Vergisi Beyannamesinde kurum kazancından indirilecektir.

Şayet 2021 yılında yapılan nakdi sermaye arışı varsa ve bu artıştan kaynaklanan faiz indirimi 2021 yılı kurum kazancından indirim konusu yapılmışsa 9 Seri No’lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği ‘nin aşağıdaki hükmü gereği, kurumlar vergisi beyannamesi verme süresi içerisinde nakit sermaye ödemesine ilişkin belgeler dilekçe ekinde vergi dairesine ibraz edilmelidir.

”10.6.5.3. İndirimden faydalanmak isteyen sermaye şirketlerinin, taahhüt edilen sermaye artırımı tutarının nakit olarak şirketin banka hesabına fiilen yatırıldığına ilişkin olarak bu işlemleri içeren ve ilgili banka şubesi tarafından onaylanmış banka hesap özetini kağıt ortamında veya elektronik ortamda ilgili dönem kurumlar vergisi beyannamesi verme süresi içerisinde kurumlar vergisi yönünden bağlı oldukları vergi dairelerine ibraz etmeleri gerekmektedir.”

2- 2021 Yılı Gayrimenkul ve İştirak Hisseleri Satış Kazancı İstisnası Bulunanların Özel Fon Kayıt Süresi ve YMM Raporu Hazırlanması Zorunluluğu:

Kanun ile Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5/e inci bendine göre, kurumların, en az iki tam yıl (730 gün) süreyle aktiflerinde yer alan iştirak hisseleri ile aynı süreyle sahip oldukları kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan haklarının satışından doğan kazançların %75'lik kısmı ile aynı süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazların satışından doğan kazançların %50'lik kısmı kurumlar vergisinden istisnadır.

Bu istisna, satışın yapıldığı dönemde uygulanacak olup satış kazancının istisnadan yararlanan kısmının satışın yapıldığı yılı izleyen beşinci yılın sonuna kadar pasifte özel bir fon hesabında tutulması zorunludur. İstisnanın uygulana bilmesi için satış bedelinin, satışın yapıldığı yılı izleyen ikinci takvim yılının sonuna kadar tahsil edilmesi şarttır.

Fon hesabına alınma işleminin, satışın yapıldığı yılı izleyen hesap döneminin başından itibaren kazancın beyan edildiği döneme ait kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği tarihe kadar yapılması gerekmektedir. 

Buna göre, 2021 yılına ilişkin gayrimenkul ve iştirak hisseleri satış kazancı istisnası tutarının kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği tarihe kadar Fon hesabı muhasebe kaydının yapılması zorunludur.

5 Sıra No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliği ile 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu kapsamında kurum kazancından indirilen kazanç ve iratlar tutarları toplamı belirlenmiş haddi aşan kurumlar vergisi mükelleflerinin, iştirak hisselerinin ve gayrimenkullerin satışından doğan kazançlara ilişkin istisnadan yararlanabilmeleri için “Yeminli Mali Müşavirlik Kurumlar Vergisi İstisna Ve İndirim Tasdik Raporu” yazdırmaları zorunluluğu getirilmiştir.

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 5/1-(e) maddesinde de, 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu kapsamındaki istisna korunmuştur.

37 Seri No'lu SM, SMMM VE YMM Kanunu Genel Tebliği’nde “Bakanlığımızca özel bir belirleme yapılmadığı takdirde, bu Genel Tebliğde yer alan parasal hadler her yıl bir önceki yıl için belirlenen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanacaktır. Bu şekilde yapılacak hesaplamada 500 Yeni Türk Lirası ve daha düşük olan tutarlar dikkate alınmayacak, 500 Yeni Türk Lirasından fazla olan tutarlar ise 1000 Yeni Türk Lirasına yükseltilecektir.” hükmüne yer verilmiştir.

Bakanlıkça 37 Seri No'lu Tebliğ ile 2015 yılına ilişkin olarak belirlenen 110.000,00.-TL had yeniden değerleme oranında artırıldığında 2021 yılı için 483.000,00.-TL olmaktadır.

37 Seri No'lu SM, SMMM VE YMM Kanunu Genel Tebliği’nde; “1-Yeminli mali müşavirlerin gerek bulundukları il sınırları içerisindeki mükelleflere ve gerekse bulundukları il sınırları dışındaki diğer illerde bulunan mükelleflere ait tasdik raporlarını (tam tasdik, yatırım indirimi, kurumlar vergisi istisnası veya içerisinde bu konuların değerlendirildiği tam tasdik raporları) varsa bulundukları ilde kurulmuş Yeminli Mali Müşavirler Odasına beyanname verme dönemi sonuna kadar veya beyannamenin verildiği ayı takip eden iki ay içerisinde imza karşılığında teslim etmeleri halinde, bu teslimleri vergi dairesine yapılmış olarak kabul edilecektir.” denilmiştir.

Bu kapsamda düzenlenen YMM raporu, beyanname verme dönemi sonuna kadar vergi dairesine ibraz edilmelidir, bu süre içerinde verilemediği takdirde; takip eden iki ay içerisinde verilmesi zorunludur. 

213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 227 nci maddesinde, yeminli malî müşavirlerce düzenlenmiş tasdik raporu ibrazı şartına bağlanan konularda, tasdik raporunu zamanında ibraz etmeyen mükelleflerin tasdike konu haktan yararlanamayacağı hükme bağlanmıştır.

Yukarıda açıklanan yasal mevzuat hükümlerine göre, kurumlar vergisi mükelleflerinin gayrimenkul veya iştirak hissesi satışları dolayısıyla 2021 yılında yararlanacağı istisna tutarının 483.000,00.-TL’yi aşması halinde, bu istisnadan yararlanabilmeleri için “Yeminli Mali Müşavirlik Kurumlar Vergisi İstisna ve İndirim Tasdik Raporu” düzenlettirmeleri gerekmektedir. Ancak tam tasdik sözleşmesi bulunan mükelleflerin ayrıca kurumlar vergisi istisnası tasdik raporu ibraz mecburiyeti bulunmamaktadır.

35 Sıra No.lu Genel Tebliğde düzenlenen "yatırım indirimi" işlemlerinde, yeminli mali müşavirlerce tasdik zorunluluğuna ilişkin tutar ise 2021 yılı için 1.102.000,00.-TL’dir.

3- Geçmiş Yıl Zararlarının Mahsubu:

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 9 uncu maddesine göre, kurumlar vergisi matrahının tespitinde, geçmiş yılların beyannamelerinde her yıla ilişkin ayrı ayrı gösterilen ve beş yıldan fazla nakledilmeyen geçmiş yıl zararlarının mahsup edilmesi mümkündür.

Buna göre, 2021 yılı kurumlar vergisi matrahının tespitinde 2016, 2017, 2018, 2019 ve 2020 yıllarına ait zararlar indirim konusu yapılacaktır.

İndirim konusu yapılacak zararlar ticari bilançoya göre oluşan zararlar değil, kurumlar vergisi beyannamesinde ortaya çıkan mali zararladır.

Öte yandan kurumlar vergisi mükelleflerinin 6736, 7143 ve 7326 sayılı kanunlar kapsamında matrah artırımında bulundukları yıllara ait olan zararlarından 2021 yılına kadar indirim konusu yapılamamış geçmiş yıl zararlarının sadece %50’sini 2021 yılı ve izleyen yıl karlarından mahsup etme imkânı bulunmaktadır.

4- Transfer Fiyatlandırma Raporunun Hazırlanması:

1 Seri Nolu Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliği’nin “7.3- Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu” başlıklı bölümüne göre;

Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı'na kayıtlı mükelleflerin bir hesap dönemi içinde ilişkili kişilerle yaptıkları yurt içi ve yurt dışı işlemleri ile Serbest Bölgelerdeki mükellefler ile olan yurt içi işlemleri,

Serbest bölgelerde faaliyette bulunan kurumlar vergisi mükelleflerinin bir hesap dönemi içinde ilişkili kişilerle yaptıkları yurt içi işlemleri,

Diğer kurumlar vergisi mükelleflerinin bir hesap dönemi içinde ilişkili kişilerle yaptıkları yurt dışı işlemleri ile Serbest Bölgelerdeki mükellefler ile olan yurt içi işlemleri,

için 30 Nisan 2022 tarihine (05.05.2022 tarihine) kadar “Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu” hazırlamaları gerekmektedir. Hazırlanan bu raporların istenmesi durumunda, İdare’ye veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlara ibrazı zorunludur.

Bu nedenle hazırlanacak raporlar için bağlayıcı olabilecek kurumlar vergisi beyannamesinin “Transfer Fiyatlandırması, Kontrol Edilen Yabancı Kurum Ve Örtülü Sermayeye İlişkin Form” ekinin hazırlanmasında gereken hassasiyet özellikle gösterilmelidir.

5- %5 Kurumlar Vergisi İndirimi Sorgulama ve Yararlanma:

6824 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle Gelir Vergisi Kanununun mülga mükerrer 121 inci maddesi başlığı ile birlikte yeniden düzenlenmiş ve 01/01/2018 tarihinden itibaren verilmesi gereken yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde uygulanmak üzere, vergiye uyumlu mükelleflere kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan verginin %5’i oranında indirim getirilmiştir.

Vergiye Uyumlu Mükelleflere Tanınan Vergi İndirimden yararlanabilmek için gerekli şartlar GVK Mükerrer 121 inci madde ve 301 Seri No'lu Gelir Vergisi Genel Tebliği’nde sayılmıştır. Hesaplanan indirim tutarı, her hâl ve takdirde 01/01/2022 tarihinden itibaren verilmesi gereken yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde uygulanmak üzere 2.000.000 Türk lirasından (317 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği) fazla olamayacaktır.

Bu kapsamda, mükelleflerin beyannamelerini vermeden önce %5 oranında vergi indiriminden yararlanma durumlarını sorgulayabilmeleri amacıyla hazırlanan sorgulama ekranı, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın https://ivd.gib.gov.tr adresindeki İnteraktif Vergi Dairesinde yer alan “BİLGİLERİM” sekmesi altında “Vergiye Uyumda Vergi İndirim Bilgisi” adıyla uygulamaya açılmıştır.

Mükelleflerin durumlarını bu ekrandan sorguladıktan sonra %5 vergi indirimden yararlanıp yararlanmayacaklarına karar vermeleri önemlidir.

Saygılarımızla