Kurumlara Getirilen Ek Vergi ve Af Kanununda Son Durum

TBMM Genel Kurulunda görüşülmekte olan "Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi"nin 12 maddeden oluşan birinci bölümü önemli bazı değişiklikler yapılarak kabul edildi.

Yapılan değişikliklerden; kurumlara istisna ve indirim tutarları üzerinden ek vergi getirilmesi, matrah ve vergi artırımı dolayısıyla verilen beyannamelerden 1.000 TL alınması ile kanunun başvuru ve 1’inci taksit ödeme sürelerinin birer ay uzatılması öne çıkan hususlardandır.

Bu sirkülerimizde kurumlara getirilen ek vergi hakkında özet açıklamalara yer vermekteyiz.

Kurumlara İstisna ve İndirim Tutarları Üzerinden Ek Vergi Getirilmesi

Kanun Teklifinin görüşüldüğü 8.3.2023 tarihli Meclis oturumda verilen bir önerge uyarınca; kurumlar vergisi mükellefleri tarafından, 2022 yılına ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinde gösterilmek suretiyle;

- 5520 sayılı Kanun ile diğer Kanunlarda yer alan düzenlemeler uyarınca kurum kazancından indirim konusu yapılan istisna ve indirim tutarları ile aynı Kanunun 32/A maddesi kapsamında indirimli kurumlar vergisine tabi matrahları üzerinden, dönem kazancı ile ilişkilendirilmeksizin % 10 oranında,

- 5520 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde düzenlenen iştirak kazançları istisnası ile yurtdışından elde edilen ve en az %15 oranında vergi yükü taşıdığı tevsik edilen istisna kazançlar üzerinden ise %5 oranında

ek vergi hesaplanacak ve bu verginin ilk taksiti kurumlar vergisinin ödeme süresi içinde (Nisan), ikinci taksiti bu süreyi takip eden dördüncü ayda (Ağustos) ödenecektir. Özel hesap dönemi tayin edilen mükelleflerde bu vergi, 2023 yılı içinde sona eren hesap dönemi için verilmesi gereken beyannamelerde gösterilmek suretiyle uygulanacaktır.

Bu vergi gider ve indirim olarak dikkate alınamayacak ve hiçbir vergiden mahsup edilemeyecektir.

Ek verginin hesaplanmayacağı istisna ve indirimler

Söz konusu önergede, aşağıda yer verilen istisna ve indirimler üzerinden ek verginin hesaplanmayacağı belirtilmiştir.

• Kooperatiflerde risturn istisnası (KVK. Md. 5/1-i),
• Taşınır ve taşınmaz malların Sat-Kirala-Geri Al işlemlerinden doğan kazançlarda istisna (KVK Md. 5/1-j),
• Varlık ve hakların varlık kiralama şirketlerine satışından doğan kazançlarda istisna (KVK Md. 5/1-k),
• Kur Korumalı Mevduat hesaplarından sağlanan kazançlarda istisna (KVK. Md. Geçici 14),
• Sponsorluk harcamaları (KVK. Md. 10/1-b),
• Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere, Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıflara ve kamu yararına çalışan dernekler ile bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlara makbuz karşılığında yapılan bağış ve yardımlar (KVK. Md. 10/1-c)
• Okul, sağlık tesisi, öğrenci yurdu ile çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi ve bakım ve rehabilitasyon merkezi ile ibadethanelerin inşası ve mevcut tesislerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapılan bağış ve yardımlar (KVK. Md. 10/1-ç)
• Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler ve köyler, Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıflar ve kamu yararına çalışan dernekler ile bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan veya Kültür ve Turizm Bakanlığınca desteklenen ya da desteklenmesi uygun görülen yerlere yapılan bağış ve yardımlar (KVK. Md. 10/1-d),
• Cumhurbaşkanınca başlatılan yardım kampanyalarına makbuz karşılığı yapılan bağışlar (KVK. Md. 10/1-e),
• İktisadi işletmeleri hariç, Türkiye Kızılay Derneğine ve Türkiye Yeşilay Cemiyetine makbuz karşılığı yapılan bağış veya yardımlar (KVK. Md. 10/1-f),
• Vergi Usul Kanununun 325/A maddesine göre girişim sermayesi fonu olarak ayrılan tutarların beyan edilen gelirin %10'unu aşmayan kısmı (KVK. Md. 10/1-g),
• Engelliler Hakkında Kanuna göre kurulan korumalı işyeri indirimi (KVK. Md. 10/1-h),
• Yatırım indirimi istisnası (GVK. Mad. Geçici 61),
• İlgili Kanunları uyarınca kurum kazancından indirilebilen bağış ve yardımlar.

Deprem Bölgelerindeki Mükellefler Ek Vergiden Muaf

6/2/2023 tarihi itibarıyla, Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa İlleri ile Sivas İlinin Gürün İlçesinde kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunanlar ek vergiden muaf olacaklardır.

Diğer değişikliklerden öne çıkan bazı hususlar

Verilen önergelerden öne çıkan diğer bazı hususlar aşağıdaki gibidir:

• Mücbir sebep hali ilan edilen yerlerde;

a) Depremden, kendisi, eşi, çocuğu veya anne ve babası etkilenen hizmet erbabına, işverenler tarafından 6/2/2023 ila 31/7/2023 tarihleri arasında mevcut ücret, prim, ikramiye gibi ödemelerine ilave olarak yapılan ayni yardımlar ile 50.000 Türk lirasını geçmeyen nakdi yardımlar prime esas kazanca dâhil edilmeyecek, bu yardımlar üzerinden gelir vergisi ve damga vergisi alınmayacak,

b) Yerleşim yeri bulunan gerçek kişilerin, ikamet etmeleri amacıyla bedelsiz kullanımına bırakılan konutlara ilişkin olarak 2023 yılı gelirlerine uygulanmak üzere emsal kira bedeli esası uygulanmayacak,

c) Depremlerde vefat edenlerin mirasçılarına, sigorta ve emeklilik şirketleri tarafından ve bireysel emeklilik sisteminden, yapılan ödemeler üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılmayacak,

ç) Depremlerde vefat edenlerin mirasçılarına veraset yoluyla intikal eden mallar veraset ve intikal vergisinden müstesna olacak,

• Tutulması ve tasdiki zorunlu defterleri ile belgeleri depremler nedeniyle zayi olan mükellefler, 31/7/2023 tarihine kadar yetkili mahkemeden kendisine bir belge verilmesini isteyebilecek. Bu yerlerde bulunan mükellefin il veya ilçe idare kurullarından defter ve belgelerinin zayi olduğuna ilişkin olarak alacağı belge de yetkili mahkemeden alınmış belge hükmünde olacak.
• Ticaret sicili müdürlüklerine kayıtlı ticari işletme, ticaret şirketleri ve şubelere ilişkin olarak; merkez nakli, tasfiye ve terkin işlemlerinden, ticaret sicil harçları ile herhangi bir ücret alınmayacak.
• Depremden zarar gören esnaf ve sanatkârlara ilişkin olarak; aynı il sınırları içindeki tescil, tadil ve terkin işlemleri ile sicil tasdiknamesinden 31/7/2023 tarihine kadar harç, herhangi bir ücret alınmayacak.
• Mücbir sebep hali ilan edilen yerlerde; alacağı bulunan mükellefler, açılan tespit davası üzerine bu alacakları için pasifte karşılık ayırabilecek.
• Depremlerde yıkılan veya ağır ya da orta hasarlı binalara ve ağır hasar görerek kullanılamaz duruma gelen taşıtlara ilişkin emlâk vergisi, taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payı, çevre temizlik vergisi ve motorlu taşıtlar vergisi ile bu alacaklara ilişkin vergi cezası, gecikme faizi, gecikme zammı terkin edilecek. 

Saygılarımızla